Ons Dinkelland (1926): Een strooptocht met den lichtbak

"De vleermuis zwingt om 't donker huis,
Ik moet mijn venster sluiten;
Reeds menig vlinder op de vlam
Van 't nachtelijk licht naar binnenkwam,
Of gonsde voor de ruiten".
(F. BASTIAANSE)

EEN STROOPTOCHT MET DEN LICHTBAK.

Met dien titel heb ik eens heel wat lezers van een Twentsch dagblad beetgenomen. Het was mijn doel, ook anderen dan natuurliefhebbers iets te vertellen over het vangen van vlinders bij avond en wat men daar bij ondervinden kan en ongemerkt had ik ze in de val. Toen moesten ze luisteren, of ze wilden of niet. Als in de zomerdag talrijke gasten in ons dorp logeeren, gaan wij gewoonlijk met een clubje "stroopen" . Een jampotje half gevuld met stroop, een medicijnfleschje met voor een dubbeltje rum, een kwast, een goede carbidlantaarn, een paar vangflesschen met cyankali, een vlindernet, een doosje met spelden en een groote cape of 'n oude jas behooren tot de uitrusting. 0 wee, als je daar iets van vergeet! Mankeert er één ding aan, je kunt weer naar huis draven, en dat doe je niet graag, als je zoo gezellig bij elkaar aan den rand van het bosch zit. Het is er donker, pikdonker vaak. Van verre hoor je hondengeblaf. Over 'n straatweg flikkert een wit schijnsel eener lantaarn. 't Is doodstil in ’t Bosch. De fietslantaarn wordt aangestoken, de rum door de stroop geroerd en met een kwast wordt het mengsel op de boomen langs een laan gesmeerd, op oogshoogte en aan de van den wind afgekeerde zijde. Een plekje zoo groot als een hand is voldoende. Telkens 'n boom overslaande, loop je de heele laan langs en penseelt maar raak. Een dertig boomen kun je op die manier gemakkelijk vangklaar maken. Ziezoo, de kwast uitgewasschen in een sloot, een half uur op de cape gaan liggen, languit op het mos, turende of je een ster ontdekken kunt en zoo heerlijk rustende na een vermoeiende dagtaak, geniet je van den kalmen zomeravond. De lantaarn staat naast je en uiltjes fladderen er op af. Dat belooft een goede vangst. Je staat op: nummer één draagt de fietslantaarn en belicht daarmee de besmeerde plek van een boom. Nummer twee heeft de vangflesch, nummer drie het vlindernet. Aller oogen richten zich op de verlichte plek. Zie je daar het donkere uiltje bij de stroop zitten? De lange tong is wijd uitgerold en slurpt van het zoete sap. De rum bedwelmt het diertje en het blijft doorzuigen, niettegenstaande een felle lichtbundel over z' n roodgloeiende oogen strijkt. Nummer twee stulpt de vangflesch (een wijdmons stopflesch) er over heen, een tik met diens rand en het uiltje valt in de flesch. Van de eene verdooving valt het letterlijk in de andere; maar in eene, waaruit het niet meer ontwaakt. Wanneer het diertje er een 10 minuten in geweest is, wordt het uitgeschud op de hand, aan een insektenspeld gestoken; daarna in het sigarenkistje met turf bodem geprikt. Om zeker te zijn, dat er geen uit den doode verrijst, voeg je er nog een paar druppels chloroform, op een watje gegoten, bij in de doos. Men moet er voor zorgen, dat dit watje niet verglijden kan. Het beste is, het in een der hoeken vast te steken. Bij een volgende boom vang je weer een andere soort en zoo ga je verder, vol nieuwsgierigheid, wie nu weer in de herberg vertoeft. Daar zit een heel groot dier. Het wappert onrustig met de vleugels, die rood en zwart zijn. Een Rood Weeskind!
Je tracht de flesch er over heen te stulpen. Het lukt niet. De vlinder vliegt in groote kringen om de boomen en om de lantaarn. Dit eksemplaar had nog niet lang genoeg geproefd. Nu komt nummer drie aan de beurt! Al zwaaiend met het vlindernet, wordt de snoeper daarin gevangen. Op deze manier gaan de vlinderverzamelaars te werk. En wie dat niet is, kan de smullers bespieden en tegelijkertijd genieten van een zomeravond in 't bosch. Hij zal er de egels hooren krabben in de droge slooten, de nachtuil krijschen en een otter in 't water hooren plonsen. Hij zal er de vogels ontdekken, slapende in een holte van een boom; hij zal de veldmuizen over het pad zien huppelen en nog allerlei interessante dingen meer. Een strooptocht met een lichtbak kan u zelfs in stikdonkere nachten nog heel wat leeren.