zaterdag 30 april 2011

Kampen (1925): Voorwoord en inleiding

ACHTERGRONDINFORMATIE.

Door D.Y. Alta te Amsterdam werden in de jaren 1924 en 1925 een groot aantal gidsen over Nederlandse plaatsen uitgegeven. Wat Overijssel betreft: Kampen, Zwolle, Steenwijk, Hengelo, Enschede en Goor. Behalve de Gids voor Goor (met wandeltochten) ging het niet echt om toeristische gidsen. De gidsen waren een kruising tussen de bekende 'geïllustreerde gidsen' van de decennia ervoor, waarin vaak plaatsbeschrijvingen en wandelroutes waren opgenomen en de latere gemeentegidsen met veel feitelijke informatie. De Alta gidsen bevatten hoofdstukken over de geschiedenis van de plaats, historische gebouwen, maar ook over industrie, gezondheidszorg, verenigingen, gemeentelijke instellingen etc. Bij de uitgave werd samenwerking gezocht met gemeentebesturen, Kamers van Koophandel, VVV's e.d., zodat afzet verzekerd was. Voor de inhoud werden lokale auteurs, ambtenaren etc. aangezocht.

Websites met historische informatie en foto's over Kampen:
Monumenten Kampen
Kampen in oude ansichten
Kampen in beeld
Kamper poorten
Zie ook de film Kampen in 1923



VOORWOORD.

De lezer van de door D.Y. Alta te Amsterdam uitgegeven beschrijving van Kampen vindt in "de Schrijvers" prettige en betrouwbare gidsen.
Het zijn de heeren H.J. MOERMAN, leeraar geschiedenis en aardrijkskunde a/h gemeentelijk Lyceum, A.J. REIJERS, hoofdopzichter bij gemeentewerken, J. HAVERKAMP, gemeente-landbouwkundige en F.H.J. DE PLOT, administrateur v. d. Nuts-Spaarbank, die zich bereid verklaarden het verleden waarop onze stad bogen kan, haar tegenwoordige beteekenis, wat ze aan goeds, schoons en nuttigs bezat en nog herbergt, haar rijkdom en hare aantrekkelijkheden te schetsen.
Voor hun arbeid zij hun hier dank gebracht.
Kampen heeft een lang en belangwekkend verleden. Het erfde van de voorgeslachten niet weinig aan bouwkunst-monument, en bewaarde een rijk en uitgebreid archief. De daarin belichaamde geschiedenis heeft zich in elders veelal reeds verdwenen instituten - o.a. het Groot- en Buiten-Burgerschap met daaraan verbonden weiderecht - op merkwaardige wijze gemanifesteerd.
De Kamper burgerij betoont een alleszins gewettigde gehechtheid aan het oude Kampen, opmerkelijk weinig verzakende den aard en de traditiën - van de laatste nog het minst de ideëele - die zij zich overgeleverd zag.
Een verschijnsel waarin ik stijl meen te mogen zien en dat geëerd worden mag, waar zij andererzijds - nageslacht van ondernemende voorouders - niet nalaat, de handen aan den ploeg te slaan.
De stad Kampen kenmerkt zich door verscheidenheid van belangrijke onderwijs-instellingen die haar tot studiestad maken (de voortdurend in omvang groeiende Theologische School der Geref. Kerken; de School voor Officiersopleiding waarvan zij zich het bezit kort geleden opnieuw verzekerd zag; een Stedelijk-, een Bijzonder Gymnasium, enz.).
Zij dankt de handhaving van eene constante welvaart, ook onder veelszins minder gunstig geworden omstandigheden, mede aan hare voor scheepvaart, handel en industrie geschikte ligging, waarvan intusschen méér profijt kon en in de toekomst ongetwijfeld ook zàl worden getrokken. Zij verheugt zich in het bezit van een ondernemenden en ernstig strevenden middenstand. Zij is sierlijk gelegen aan den IJssel; haar bouworde en haar naaste omgeving hebben een eigene, nog te weinig bekende, schoonheid van groote bekoring, en zij heeft in haar dichte nabijheid de Geldersche heide, de bosschen en heuvelen van den Veluwezoom.
Van overwegende beteekenis is haar soliede rijkdom aan gemeentelijk grondbezit. Een karakteristieke vorm van rijkdom, die haar ten zegen was, en die haar, om den omvang en de vruchtbaarheid ervan, een welhaast exceptioneele positie verschaft. Een door vorige generaties beleidvol beheerd bezit, dat de stad binnen de eigen gemeentelijke grenzen zich deed omringen door een welvarende, degelijke boerenbevolking, met welke de band, door den vorm van het toegepaste pachtstelsel, een continuiteit ging vertoonen, waarvan stedelijke en landelijke bevolking gelijkelijk voordeelen hebben ervaren.
Gelukkige combinatie alzoo, in klein bestek, van zeer veelzijdig georiënteerd maatschappelijk leven, die niet alleen het besturen van eene gemeente van deze constellatie tot een genot, maar ook het wonen binnen hare muren aantrekkelijk maakt. Moge de inzage van dit boekje velen leiden tot nadere kennismaking met deze zeer oude en tegelijk jonge, in beide opzichten interessante stad. Interessant niet alleen om hare geschiedenis en om al hetgeen de herinnering aan een bloeiend verleden bewaart, maar ook om haar huidige situatie die haar een wel kleine maar toch complete stad doet zijn; interessant niet het minst om de nieuwe ontwikkelingsmogelijkheden die haar geworden zullen, wanneer ze, minder geisoleerd, niet meer aan de Zuiderzee, maar aan Nederlands twaalfde provincie grenzen zal.

De Burgemeester van Kampen,

18 April 1925.

M. FERNHOUT.



INLEIDING.

Waar in den laatsten tijd verschillende plaatsen, ook in de naaste omgeving, zijn voorgegaan met het in 't licht geven van een geïllustreerde beschrijving, mag Kampen allerminst achterblijven. Allerminst! Want aan hare ligging, eenigszins bezijden de hoofdverkeerslijn, is het te wijten, dat onze woonplaats minder bekend is dan zij verdient. Kampen toch is een mooie oude stad, welke veel bezit, dat in hooge mate bezienswaardig is en ook voor 't overige in menig opzicht voor andere plaatsen niet onderdoet. Het is dan ook regel, dat de verwachtingen van vreemde bezoekers worden overtroffen en meermalen werden later de ontvangen indrukken met opgetogenheid weer gegeven. Zelfs kenners van antiek stedenschoon toonden zich verrast over wat zij hier aantroffen en wijlen Jhr. Victor de Stuers heeft van Kampen sprekende eens de aanduiding "Klein- Neurenberg" gebruikt.
In de volgende bladzijden hopen we echter te doen uitkomen, dat Kampen niet sluimert te midden zijner monumenten, dat van "versteening" allerminst sprake is, doch dat er een opgewekt gemeenschapsleven gevonden wordt, zich uitende op geestelijk en maatschappelijk terrein; dat er met energie gewerkt wordt en met durf gestreefd naar verbetering van het bestaande, bij het vooruitzien naar hoopvolle ruime perspectieven.
DE SCHRIJVERS.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten