woensdag 28 december 2011

Geïllustreerde gids Noordwesthoek (1912): Zwartsluis

Maar het wordt nu tijd van Hasselt afscheid te nemen. Nog even het fraaie plantsoen omgewandeld en ons verfrischt in het hotel Rozendal, en wij zoeken de aanlegplaats der booten weer op, om ons te laten vervoeren naar het op een uur afstands gelegen

ZWARTSLUIS.

Met een der bootjes "Zwartewater" of "Telegraaf" zijn wij er in een half uur. Het eerste dat wij opmerken is de inderdaad geriefelijke haven, waarin tal van schepen een lig- en losplaats kunnen vinden.
Volgens Dr. H. Blink is Zwartsluis eene nederzetting, ontstaan op de plek waar het Meppelerdiep door een sluis, de z.g. Arembergersluis, (aldus geheeten naar den stadhouder graaf van Aremberg, die omstreeks 1560 ook de Arembergergracht in noordelijke richting graven liet) uitmondt In het Zwartewater. "Zwartewatersluis" werd vervolgens "Zwartsluis". Ziedaar de naamsafleiding.

De tegenwoordige schutsluis dateert van 1826 en dient ter vervanging van de vroegere z.g.n. boksluis, d.w.z. alleen geschikt voor bokken of platbodemvaartuigen. Nog een gelegenheid voor de schipperij om uit het Meppelerdiep in het Zwartewater te komen, biedt de Staphorster sluis aan de Nieuwesluis, doch sinds de groote schutsluis is daargesteld, wordt van de andere veel minder gebruik gemaakt. Men krijgt eenig denkbeeld van de door de scheepvaart te voorschijn geroepen drukte, als men weet dat er jaren zijn dat er 18000 schepen door de sluizen passeeren.



De bevolking houdt zich bezig met scheepmakerij en kalkbranderij, en handel in turf. In 1825 telde zij 2500 zielen, in 1840 omstreeks 3650, die in 1910 tot 3700 waren aangegroeid. Er is dus wel vooruitgang te bespeuren, die gewis nog toenemen zal nu de N. C. S. M., die den spoorweg Zwolle-Blokzijl zal exploiteeren, haar besluit heeft te kennen gegeven haar hoofdkantoor daartoe met remise en reparatie-inrichting in Zw. te willen vestigen. Geheel van industrie ontbloot is Zwartsluis niet. De fabriek "de Volharding" van den heer R. Buisman is om haar "gebrande suikerpoeder", die aan de koffie een prachtige kleur bijbrengt, ja,dit smakelijk vocht, als surrogaat zelfs vervangt, alom in den lande bekend.

Behalve zijn doelmatige haven biedt Zwartsluis niet veel bezienswaardigs: toch doet de plaats niet onaangenaam aan. Zij is in het bezit van eene ruime Hervormde kerk, vroeger een R.K. kapel, in 1604 herbouwd en in 1649 en 1743 aanmerkelijk vergroot. In 1849 schonken de burgemeester J. van Setten en zijne echtgenoote Hilligje Hartgers, bij gelegenheid hunner 25- jarige echtvereeniging, aan de kerk een fraai bewerkte zilveren schenkkan ten gebruike bij het H. Avondmaal.

De gemeente telt ongeveer 1600 leden, doch grooter is het aantal der tot de Gereform. kerk behoorende, n.l. bijna 1850. Deze bezitten sinds 1888 op het Singel een fraai en doelmatig ingericht kerkgebouw, waarin de vaste zitplaatsen in 1910 de kapitale som van ruim f3500 aan huur opbrachten, terwijl het gelijksoortig bedrag in de Hervormde kerk nog geen f 1300 beliep.

De lagere landen langs het Meppelerdiep, die veel voor hooiland gebruikt worden, hebben bij Westelijken of Noordwestelijken wind spoedig last van overstrooming. Wanneer de tijd van den hooioogst dáár is, heerscht er op deze landen van den vroegen morgen tot den laten avond een overstelpende drukte. Voor een langer verblijf dan een heelen of halven dag kan men uitstekend terecht in het hotel Schrijver, niet ver van de Aremberger schutsluis gevestigd.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten